برنامه های كودك و نوجوان تلويزيون ايران از گذشته تا اکنون

به امیلیانو:

عجب!! پس اون عکسای سوزی و ژوپی و بقیه ی عکسا که تو اینترنت دست به دست میگرده و خودتونم بارها اینجا به اشتراک گذاشتین کشف خودتونه؟! عجب کاری کردین شما! خیلی عالیه!
من دقیقا یادمه خرداد 78 که آخرین امتحان سوم دبیرستانم رو دادم و اومدم خونه و داشتم با ناظممون تلفنی حرف میزدم، همزمان کانال دو داشت "بشین پاشو بخند" میداد. توی اون برنامه خمسه چند بار به طور ضمنی به دختر کوچولوی خودش "درسا" اشاره کرده بود. ازینجا یادمه که کوچکترین بچه ای که ردیف جلو وامیستاد دختر خودش بود.
حالا که صحبت از برنامه های ژانر اکسیژن و نیمرخه، شاید این یکی را هم یادتون باشه:
همون دوره ها یه مدت کانال دو صبح های زود که بچه ها مشغول آماده شدن برا مدرسه بودن یه برنامه پخش میکرد به اسم "آفتاب عالمتاب"... ترانه اش این بود: "باز شد دیدگان من از خواب... به به از آفتاب عالمتاب"
علی صادقی خیلی قبل تر از "بهترین تابستان من" اونجا تو یه سری میان پرده ی طنز بازی می کرد و سن و سالش کاملا نوجوان بود. همبازیش تو اون نمایش ها پسربچه ای بود که موهای سرش ریخته بود و کمی بعد به دلیل سرطان فوت کرد.
از اونجا علی صادقی وارد برنامه های نوجوان شد و تابستونش تو اون برنامه ای بازی می کرد که پیش درآمدی بود به اکسیژن و باقی برنامه های این مدلی. یه قسمت از ترانه اش این بود: "تابستون و ترمز و گاز و دنده" یا "گل ها و زنبور و صدای وزوز... تابستون و سبز و سفید و قرمز"

59 گرامی
نمی دونم اون دوره چرا همه اصرار داشتن از ما ریاضیدان و فیزیکدان در بیارن. خیلی خوبه که عده ای آدم باهوش و با استعداد (مثل اقوام شما) تو رشته های فنی تحصیل کنن و رتبه های عالی علمی بیارن و تو بهترین دانشگاه های دنیا فعال باشن. ولی به هرحال هرکسی تو یه شاخه ای استعداد داره. من سه سال دانشگاه علم و صنعت فیزیک خوندم ولی بلاخره به جایی رسیدم که دیدم بیشتر ازین نمیتونم ادامه بدم و بهتره رودرواسی رو با خودم و بقیه کنار بذارم و بیام بیرون. انصراف دادم و بی خیالش شدم. در حالیکه از بچگی، خودم و همه میدونستن استعداد اصلیم فقط و فقط نقاشی کردنه و نوشتن، بیخودی سه سال از عمرم رو تو راهی که ربطی بهش نداشتم تلف کردم فقط چون اصراری از طرف خونواده و مدرسه روی بچه های اون دوره بود که همه شون مهندس و ریاضیدان و فیزیکدان از آب دربیان. فیزیک رو دوست داشتم ولی نه در حدی که تخصصی برم توش وقت و انرژی بذارم. تو کل اون سه سال هم فقط شصت و چند واحد پاس کردم (سالی بیست واحد و به عبارتی ترمی ده واحد!)
یه بنده خدایی هم بود مثل ما راه رو اشتباهی اومده بود. عشق و استعدادش ساز و موسیقی بود و الکی اونجا برا خودش می پلکید. اون بیچاره هم بدتر از ما ترمی سه واحد بیشتر پاس نمی کرد و عوضش بیست و چار ساعته تو گروه موسیقی دانشگاه داشت ساز میزد... خیلی دوست دارم بدونم آخر و عاقبتش چی شد.

سم عزیز، خوشحالم از عکس نورا خوشت اومد. منتظر نوشته های بعدی باشین که تعدادی مورد غافلگیرکننده و فوق نوستالژیک براتون بیارم.

سلام به دوستان عزیزم
عذرخواهی میکنم اگه فرصت نکردم مطالب خوبتون رو دنبال کنم. این روزها کنار همه کارها، یک پایمان هم بیمارستان و بخش جراحی بود به خاطر شکستن چهارتا انگشت پای یکی از اعضای خانواده   
به هرحال یادم بود که در اولین فرصت، یاد و خاطره ی تعداد زیادی از برنامه های قدیمی رو دوباره براتون زنده کنم.
اگه یادتون باشه چند وقت قبل نوشته بودم که فکر میکنم قطار نوستالژی ها به آخرای خطش رسیده. خاطره ی بیشتر قدیمی ها زنده شده و نام و نشانی و ردپای خیلی از اونها کشف شده. کاری که بیشتر ما این روزها انجام میدیم، فقط تفت دادن همون مطالب سابقا گفته شده است و پرداختن به جزییات بیشتر و مرور همونها از زاویه های مختلف. اینم یه جور خاطره بازیه و طعم و مزه ی خاص خودش رو داره. ولی به هرحال کمتر پیش میاد که کشف جدیدی اتفاق بیفته و ردپای جدیدی پیدا بشود که قبلا بهش فکر نشده.
یکی از منابع خیلی ناب و اساسی خاطره بازی، مرور روزنامه و مجله های اون دوره است. لابه لای کاغذهای قدیمی این نشریه ها، جزییاتی پیدا می شود که یادآوریشون لذت بخشه و سرگرم کننده. یکی از گنجینه های عالی اون دوره که امیلیانوی گرامی قبلا تعداد زیادی از اونها رو اساسی حفاری کرده و موردهای جذابی ازشون بیرون کشیده، مجموعه مجلات سروش هفتگیه که رسانه ی اصلی تلویزیون بود. در کنار سروش هفتگی، سروش نوجوان هم یک منبع خیلی پروپیمان بود که با تمرکز رو برنامه های کودک و نوجوان، ردپای خیلی از برنامه ها رو مثل یک دایره المعارف خیلی خوب توی خودش داشت.
مدتی قبل نشستم و از بین مجلات سروش نوجوانی که مابین سالهای 67 تا 73 منتشر میشدن، یک خروار چیزهای نوستالژیک بیرون کشیدم و با دوربین ازشون عکس انداختم. مدتها منتظر فرصتی بودم تا این موارد رو اینجا به صورت منظم به اشتراک بگذارم. اشاره ی خوب امیلیانو به سروش هفتگی های قدیمی، منو دوباره یاد همون مجموعه خاطره های سروش نوجوانی انداخت.
ازونجاییکه تعدادشون خیلی زیاده، ناچار گزیده و گلچینی از خاطره سازترین ها رو برای اینجا انتخاب کردم که حدود 160 تا فایل تصویری میشه. با یک دسته بندی نسبی، اونها رو در قالب مسابقه ها، جنگ ها و مجله های تلویزیونی، برنامه های خانوادگی، خارجی، مصاحبه ها و چنتا سرفصل دیگه به صورت تدریجی اینجا قرار می دهم.
بین اینها، مواردی هم هست که توی لیست سیاه، سفید، خاکستری ازشون یادی نشده. به لطف سروش نوجوان عزیز، یک کشف توپ هم اتفاق افتاد که آخر از همه، مفصل در موردش می نویسم.
امیدوارم براتون جالب باشن.
سری اول تصاویر تعدادشون 26 تاست.



























*

امیلیانو گرامی
همین الان دیدم از پسره همبازی علی صادقی تو آفتاب عالمتاب عکس گذاشتی! جالبه فکر نمی کردم عکسی از اون بچه ها بشه پیدا کرد! لابد اینم از لابه لای مجله ها بیرون کشیدین. ممنونم.
سهیل موفق هم قیافه اش یادم رفته بود که همین الان یادم افتاد. درسته ایشونم اولین بار توی همون برنامه دیده بودم.
اگه یادتون باشه یه مدت هم مجریش ژیلا صادقی بود که احتمالا اولین حضورهاش بود جلوی دوربین.
ژیلا صادقی یه مدت بوتاکس کرده بود و پلکش بسته شده بود. توی برنامه ها میگفتن برا سلامتیش دعا کنین.
بعد ظاهرا مشکل حل شد و چشمشون دوباره به جمال تلویزیون روشن شد.

قسمت سوم
16 تصویر

سم عزیز
خوشحالم خاطره ی بعضی برنامه ها برات زنده شد.
جالبه که لاکپوش یادت بود! احتمالا این یکی رو بیشتر دخترا می دیدن. منم خوشم نمیومد.
راستش از شیشه شکسته و آلبوم تمبر هیچی یادم نمیاد.
من از فیلم داستانی های اون دوره، "دوست" رو یادمه. پسری که چشم گذاشته بود کتکی رو که از همکلاسیش خورده بود تلافی کنه. عکسش بین اینها بود. شرح و تفصیلاتش را هم بچه ها قبلا تو لیست سیاه سفید خاکستری نوشته بودن.

59 گرامی
خوشحالم که خاطره ی مجله های مدرسه براتون زنده شد.
راستی کسی "وحید شیخ زاده" رو یادش میاد؟ (عکسش اون وسط ها هست)
یه مدت کوتاهی جلوی دوربین بازی میکرد بعد غیبش زد.
مثل اون سریال ماه رمضونی که "الیزا جوهری" مادرش بود.
این سعید و وحید شیخ زاده تو اون سن و سال خیلی خوش صورت بودن ولی سعید شیخ زاده هرچی بزرگتر شد چهره اش از اون حالت دراومد و معمولی شد.

قسمت پنجم (12 تصویر)







"تازه ها" رو یادتون میاد؟
مجری هاش یه دختر و یه پسر نوجوان بودن. محول کردن اجرای برنامه های نوجوان ها به خودشون اون دوره خیلی تازگی داشت و قبلا دیده نشده بود.
یادمه یه بار تو فروم یکی از دوستان اسم اون دختر و پسر رو نوشته بود. به نظرم تازه ها همزمان با اولین پخش های زی زی گولو و گوش مروارید پخش میشد.






این احتمالا "تلویزیون کابلی بچه ها" ست که تو دهه فجر پخش می شد: